PATLAYICI ORTAMDA KULLANILAN EL ALETLERİ (PENSE,ÇEKİÇ, TORNAVİDA VBG.)

 

El aletleri ATEX Direktifi kapsamına girmemektedir, bu nedenle ATEX Direktifine göre belgelendirilmeleri,

yani (EU-TYpe Examination Certificate almaları) gerekmemektedir

 (Bkz: ATEX EU Guidelines 1st Edition April 2016 Borderline List)

- Patlayıcı ortamda kullanılan el aletlerinin kullanımı ile ilgili olarak gerekli bilgi ve şartlar EN 1127-1 standardı Annex B de;

- Madenlerdeki patlayıcı ortamlarda kullanılacak el aletleri ile de EN 1127-2 Annex B de yer almaktadır

Buna göre el aletleri iki ana grupta toplanmaktadır:

a) Kullanıldıklarında sadece tek bir kıvılcım çıkaran aletler

b) Kesme (ayırma) veya öğütme işlemler sırasında pek çok kıvılcım birden (şerare gibi) çıkaran  aletler

Kategori 1(Zone0/20) de kıvılcım oluşturabilen hiç bir aletin kullanılmasına izin verilmez

Kategori 2 (Zone 1/21) ve Kategori 3 (Zone2/21) de, sadece a)’ya uygun çelik aletlerin kullanılmasına izin verilir.

b)’de belirtilen aletler, sadece, işyerinde hiçbir tehlikeli patlayıcı ortam bulunmadığından emin olunması halinde kullanılabilir

Bununla birlikte;

- Hangi türde olursa olsun Kategori 2 (Zone 1/21) de çelik aletlerin kullanımı, bu aletlerle çalışma sırasında işyerinde hiçbir patlayıcı ortam mevcut olmadığından emin olunmadıkça;

- Ekipman Grubu IIC (EN 60079-20’e göre asetilen, karbon disülfür, hidrojen) dâhilindeki maddelerin ve hidrojen sülfür, etilen oksit, karbon monoksit mevcudiyeti sebebiyle patlama riskinin bulunması halinde yasaklanmalıdır

Bu iki tip el aletlerinin kulanım talimatları diğer sıradan (patlayıcı olmayan ortamda kullanılan el aletlerinin) el aletlerinim kullanım talimatlarından farklı düzenlenmelidir

İlk tipteki sadece tek bir kıvılcım çıkaran aletler söz konusu olduğunda sadece çelikten mamul el aletleri kullanılabilir. İkinci tip el aletlerinin patlayıcı ortamlarda kullanılabilmesi aşağıdaki şartlarda mümkündür

- Çalışılan ortamın patlayıcı ortam olmadığı garanti altına alınmalı ve bu durum ölçümler yapılarak, yazılı ve onaylı olarak belirlenmelidir

- Çalışılan işyerinde eğer patlayıcı toz varsa, bu toz tamamen temizlenmelidir

- İşyerinde bulunan tozun (gerekirse ıslatılarak) havalanmayacağı (bulut oluşturmayacağı) ve kızışma (smouldering) olmayacağı garanti altına alınmalıdır

Kesme (cutting) ve öğütme (grinding) işlemlerinin yapıldığı işyerlerinde, çıkan kıvılcımlar uçuşarak da uzak mesafelere ulaşabilir ve tabaka halindeki tozların kızışmalarına (smouldering) neden olabilir. Bu gibi işyerlerinin civarındaki işyerlerinde de aynı önlemlerin alınması gerekir