|
GAZ GRUPLANDIRILMASI
|
||||||||||
| Yanıcı maddelerin patlama ile yakından ilgili olan ve birbirinden farklı olan karakteristikleri aşağıdaki gibidir: | ||||||||||
|
||||||||||
| Patlama ile ilgili ve
her bir yanıcı madde için farklı olan bu değerler, standart
metotlarla deneysel olarak bulunmuş olup; patlayıcı ortam için
kabul edilen standart çalışma koşullarına (h=1000m, T= -10 +40 °C,
Rutubet: %45-85 ve emniyet faktörleri de dikkate alınarak)
belirli limitler arasında sıralanarak gruplandırılmıştır.
En küçük tutuşma enerjisi (MTE); Minimum Ignition Energy (MIE) Yanıcı gaz ve buharların en küçük tutuşma enerjileri (MTE), çok küçük değerde yani milijoule seviyelerindedir. Organik buhar ve hidrokarbon gazlarının hava içerisindeki en küçük alevlenme enerjileri 0.01 mJ ile 1 mJ arasındadır. Havadaki karbon disülfit ve hidrojen gazının en küçük ateşlenme enerjileri ise 0.002 mJ. dür.Diğer patlayıcı maddelerde bu değer 0.0001 milijoule seviyelerine kadar inebilmektedir. Toz bulutlarında, havada süspansiyon halindeki yanıcı sıvı damlalarda ise en küçük ateşlenme enerjisi nispeten daha büyük değerlerde olup 2 milijoule ile 5000 milijoule arasındadır. En büyük güvenilir aralık (Maximum Experimental Safety Gap - MESG) Patlayıcı gaz ve buharların kabul edilebilen en küçük hacimde, 25 mm. flanş genişliğinde (Alev yüzeyi genişliği) muhafaza içerisindeki patlama neticesi oluşan alevin, muhafaza dışına (d tipi alevsızdırmaz muhafaza) çıkmaması (alev propagasyonu olmaması) için , "Müsaade edilebilir en büyük güvenilir aralığın (klerans veya gap olarak da bilinir) bilinmesi gereklidir. En büyük güvenilir aralığın tespiti standart deneysel metotlarla yapılarak bulunmaktadır.TS 3380 - TS 3493 hava-gaz , buhar karışımlarının en büyük deneysel güvenlik aralıkları ve en küçük ateşleme akımlarını vermektedir. Bulunan bu değerlere göre gaz ve buharlar önce iki ana " Patlama "grubuna ayrılmıştır : 1) Grup I Metan gazı (Maden Ocakları) 2) Grup II (Diğer bütün gazlar) Grup I' in yalnız metan gazına tahsis edilmesinin nedenleri: a) Madencilik tarihinin çok eskiye dayanması ve çalışma şartlarının çok özel ve ağır olması , b) Serbest metan gazının kontrol altında tutulma zorlukları nedeni ile kullanılan teçhizat ve problemlerinin çözümünün karmaşık olması , c) Metan gazı ile beraber kömür tozunun bulunması, d) Uygulama kurallarının ayrı otorite kuruluşlarca konulup kontrol edilmesi gerekliliğidir. Grup II gazlar ise kendi içerisinde IIA, IIB , IIC olarak üç alt gruba ayrılmaktadır. Bu alt grupları belirleyen, birbirinden ayıran en önemli faktör; belirli bir muhafaza hacminde, belirli birleşme (ingilizce standarttlarda birleşme kelimesi "joint" olarak geçmektedir) yüzeyinde (alevsızdırmaz muhafazanın kapak-gövde birleşimindeki alevyolu (flame path)olarak tanımlanan kavram) genişliğinde; müsaade edilen en büyük alev propagasyon aralığı (patlama alevinin dışarı sızabileceği aralık) (Maximum Experimental Safety Gap - MESG) ile yanıcı gazların tutuşma enerjileri (MTE) Minimum Ignition Emergy MIE) dir.
|
