ATEX 2014/34/EU Direktifi Kapsamında Ex Proof Ekipman Belgelendirilmesi

ve

Ex Proof Ekipman Üreticisinin  Kalite Sisteminin Değerlendirilmesi

ATEX 2014/34/EU Direktifinde yer alan eklerde üreticinin Kalite Yönetim Sistemi uygulayıp uygulamamasına göre seçim alternatifi olan uygunluk değerlendirme prosedürünün yerine getirilmesi gerekmektedir. Bu değerlendirmeyi üreticinin yapması gerekir. Eğer üretici tarafından;

Ekipman Kategori 1 de (Zone 0/20) yer alan elektrikli ekipman üretiliyorsa,

- Ürün direktifin ekler (Annexes) bölümünde yer alan Annex V (Modül F) "Ürün Doğrulamayı Esas Alan Tipe Uygunluk"a ek olarak

- Üretici ISO 9001 esaslı bir Kalite Yönetim Sistemi uyguluyorsa İmalatçının uyguladığı ISO Kalite Yönetim Sistemi TS EN/ISO/IEC 80079-34 standardı hükümlerince denetlenmesi ve başarılı bulunursa Annex IV (Modül D)e göre "Üretim Kalite Güvence Modülünün Onaylanması";

- Eğer üreticinin ISO 9001 esaslı Kalite Yönetim Uygulaması yoksa ATEX 2014/34/EU Annex V (Modül F) "Ürün Doğrulamayı Esas Alan Tipe Uygunluk" modülünün uygulanması gerekir. Ancak bu iki prosedürün de uygulanmasından (yani Annex III+Annex IV veya Annex III+AnnexV ) sonra üretici ürünü üzerinde CE işareti ve Onaylanmış Kuruluşun sicil numarasını iliştirme hakkı elde eder

Ekipman Kategori 2 de (Zone 1/21) yer alan elektrikli ekipman veya içten yanmalı motor üretiliyorsa, ürün direktifin ekler (Annexes) bölümünde yer alan Annex III (Modul B) "EU-Tip İnceleme Modülü"ne ek olarak;

- Ürün direktifin Ekler (Annexes) bölümünde yer alan Ek VII (Modül E) "Ürün Kalite Güvence Modülü" ile birlikte değerlendirilmelidir. Bu modül zaten bir ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi uygulayan imalatçı için uygulanır. İmalatçının uyguladığı ISO Kalite Yönetim Sistemi TS EN/ISO/IEC 80079-34 standardı hükümlerince denetlenir. Başarılı bulunursa üreticinin ürününün üzerine CE işaretleme yetkisi verecek olan "Ürün Kalite Güvence Onayı" belgesi verilir. Ancak bu iki prosedürün de (yani Annex III+Annex VI veya Annex III+Annex VII) uygulanmasından sonra üretici ürünü üzerinde CE işareti ve Onaylanmış Kuruluşun sicil numarasını iliştirme hakkı elde eder

ATEX 2014/34/EU Direktifi, üreticinin üretim süreçlerinin denetiminin; yani Annex IV (Modül D)"Üretim Kalite Güvence Sisteminin Onaylanması" ve Annex VII (Modül E) "Ürün Kalite Güvence Sistemi Denetimi"nin bir onaylanmış kuruluş sorumluluğunda yapılmasını öngörmektedir. Bu denetim geçerli bir ISO 9001 belgesi üzerinden yapılır ve yapılan bu denetim sonucunda Ex Proof Ekipmanın "Ürün Kalite Güvence Onayı" yapılır. Bu durumda üreticinin ISO 9001:2015 standardına uygun onaylanmış bir Kalite Yönetim Sistemi (KYS) vardır, ancak bu zorunlu değildir. Onaylanmış kuruluş ISO 9001 kalite yönetimi uygulamayan bir kuruluşa, bu kez 2014/34/EU Direktifi nin öngördüğü

- Kategori 1 için Annex V (Modül F) "Ürün Doğrulamayı Esas Alan Tipe Uygunluk  ve

- Kategori 2 için ise Annex VI (Modül C1)  için "Denetimli Ürün Deneyi ve Üretimin Dahili Kontrolünü esas alan Tipe Uygunluk" denetimi uygulayabilir

UYARI: Annex V (Modül F) ile Annex VI (Modül C1) Uygunluk değerlendirmelerinde Onaylanmış Kuruluşlar tarafından yapılan hatalar ve uygulama tereddütleri için tıklayınız...

Ekipman Kategorisi 1 (Zone 0/20/M1)için; ATEX 2014/34/EU Direktifi; Annex IV/ Annex V; veya Kategori 2 için ise Annex VI veya Ek VII e göre üretilen ve Annex III (Modul B) "EU-Tip İnceleme Modülü" ne uygun olarak "EU-Tip İnceleme Sertifikası" almış bir Ex Proof ekipman üzerinde, üreticinin CE işareti kullanma yetkisi olur. Yapılmış denetim sonucu başarılı olan üreticiye Onaylanmış Kuruluş tarafından verilen "Kalite Güvence Onayı Belgesi"nde CE işaretinin sağ alt köşesinde Onaylanmış Kuruluşun sicil numarası yazılır

Üretim Kalite Güvence Onayı (Modül D)/ "Ürün Doğrulamayı Esas Alan Tipe Uygunluk (Modül F)/ Ürün Kalite Güvence Onayı (Modül E)/ Denetimli Ürün Deneyi ve Üretimin Dahili Kontrolünü Esas alan Tipe Uygunluk (Modül C1)" Belgelerinden hangisi alınmış ise alınan bu belge üzerinde, üreticinin sahip olduğu tüm Ex Proof ürünleri için almış olduğu "AB Tip İnceleme  Belge" lerinin (Modül B) (EU-Type Examination Certificates) belge numaraları listelenir

Ekipman Kategorisi 2 (Zone 1/21/M2) de eğer "Elektrikli Olmayan Ekipman" (non- Electrical Equipment) üretiliyor ise; üretici ATEX 2014/34/EU  Direktifi Annex VIII (Modül A) İç Üretim Kontrol (Internal Production Control) Modülü uygulayarak, ürünü için hazırladığı Teknik Dosyayı  yetkili bir Onaylanmış Kuruluşa teslim eder ve Onaylanmış Kuruluştan "Teknik Dosya Alındı" (The Receipt of Tecnical File) belgesi alır

Ekipman Kategorisi 3 (Zone 2/22/) de ise üretici ATEX 2014/34/EU Direktifi Annex VIII (Modül A) "İç Üretim Kontrol (Internal Production Control) Modülü uygulayarak ürünü için hazırladığı Teknik Dosyayı kendisi saklar. Kategorisi 3 (Zone 2/22/) en düşük patlama riskinin olduğu kategori olduğu için herhangibit Onaylanmış Kuruluşa başvurmak gerekmemekte, üreticinin kendi CE Uygunluk Beyanı (taahhüdü) ile ürününü piyasaya sürmesi yeterli sayılmaktadır. Ancak bazen Kategori 3 için üretim yapacak olan bir üretici Onaylanmış Kuruluştan, ürünü için Tip İnceleeme Belgesi (Type Exanination Certificate) talep edebilmektedir. Burada Onaylanmış Kuruluş tarafından ("Akredite Kuruluş" olma yetkisine dayanılarak) üreticiye Gönüllülük Esasına Dayanan Belgelendirme (Voluntary Certificate) uygulaması yapılabilir. Yani üreticiye Kategori 3 (Zone 2/22) için verilecek belge (CE işareti olmaksızın) Tip İnceleme Belgesi (Type Examination Certificate) olur. Bu durumda üretici ürünü üzerinde CE işareti kullanamaz

Tüm Kategorilerde [Ekipman Kategorisi 3 (Zone 2/22) dahil] üretici ATEX 2014/34/EU Direktifi Annex IX (Modül G) Birim Doğrulama Modülü uygulayarak, ürününü kendi seçeceği bir Onaylanmış Kuruluş ile birlikte belgelendirebilir

Tüm Kategorilerde ATEX 2014/34/EU Direktifinin ilgili modüllerini uygulayan ve CE işareti kullanmaya hak kazanan üretici ürünü için CE Uygunluk Beyanı (CE Declaration of Conformity) düzenler ve bu belgeyi son kullanıcıya verir. "CE Uygunluk Beyanı" (CE Declaration of Conformity) patlayıcı ortamda kullanılmak amacı ile üretilen ürünün ATEX 2014/34/EU Direktifine uygun olarak üretildiğinin üretici tarafından son kullanıcıya verilen uygunluk taahhüdüdür

 

Yukarıdaki yöntemlere göre bir ürünün  belgelendirilmesi için ATEX 2014/34/EU direktifi uyarınca bir Onaylanmış Kuruluşa (Notified Body) başvurulması durumunda,  Onaylanmış Kuruluşun teknik uzmanlarınca öncelikle ürünün tasarım ve işleyişinin çok iyi bilinmesi gerekir. Ancak bundan sonra ürünün patlamaya karşı korumalı özelliklerinin değerlendirilmesi yapılmalıdır. Bu nedenle Onaylanmış Kuruluşun teknik uzmanlarının kendilerine başvurusu yapılmış olan pek çok farklı nitelikte ürün hakkında bilgisi olmalı, eğer yeterli bilgiye sahip değilse üretici ile temas kurularak ürünün tasarımı, işleyişi hakkında yeterli bilgiye sahip olduktan sonra ürün hakkındaki patlamaya karşı dayanıklılık (Ex proof) uygunluk değerlendirilmesi yapılmalıdır. Bazen üreticinin uygunluk değerlendirilmesi için başvuru yaptığı onaylanmış kuruluşa vermiş olduğu Teknik Dosya bilgileri de yeterli olmayabilir; bu nedenle Onaylanmış Kuruluş teknik uzmanlarının bizzat üretici ile ve ürünün tasarımında ve/veya üretiminde yer alan teknik elemanlar ile gerek yüz yüze görüşme yapmaları, sorular sormaları; gerekse ürünün üretildiği işyerinde inceleme yaparak ürünün üretim özellikleri ve değer hususları hakkında bilgilendirme ve ön gözetim yapmaları yararlı olacaktır.  Bu durum ürünün uygunluk değerlendirilmesinin sonuçlandırılmasında yapılan üreticinin Kalite Yönetimi değerlendirilmesi ile karıştırılmamalıdır. Kalite yönetimi değerlendirilmesi ayrıca yapılacaktır; burada kastedilen ürünün tasarımının değerlendirilmesinde Onaylanmış Kuruluş teknik uzmanlarınca göz önüne alınacak ürünü tanıma amaçlı ön bilgilenme ve ürünü tüm yönleri ile tanıma faaliyetidir.

 

ATEX 2014/34/EU DİREKTİFİNE GÖRE ÜRÜN BAZINDA YAPILAN BELGELENDİRMELER ve BELGELENDİRME ESASLARI

 

1-ATEX KAPSAMINA GİREN ve GİRMEYEN ÜRÜNLER

11-ATEX de MADENCİLİK TEÇHİZATININ BELGELENDİRİLMESİ

21-ATEX de TEMEL SAĞLIK VE GÜVENLİK GEREKLERİ (TSGG)
2-ATEX de ELEKTRİKLİ EKİPMAN BELGELENDİRİLMESİ 12-ATEX de DÖNÜŞÜM (İŞ MAKİNELERİNİN UYGUNLUK DEĞERLENDİRMESİ) 22-ATEX de OPTİK ESASLI EKİPMAN BELGELENDİRİLMESİ
3-ATEX de ELEKTRİKLİ OLMAYAN EKİPMAN BELGELENDİRİLMESİ 13-ATEX de STANDARTLAR 23-ATEX de FANLARIN BELGELENDİRİLMESİ
4-ATEX de KOMBİNE EKİPMAN BELGELENDİRMESİ 14-ATEX ve PATLAMAYA KARŞI KORUMA TİPLERİ TESTLERİ 24-ATEX de POMPALARIN BELGELENDİRİLMESİ
5-ÇİN'DE ÜRETİLEN ÜRÜNLERİN ATEX de BELGELENDİRMESİ 15-PATLAYICI ORTAMDA ÇALIŞACAK TEÇHİZATIN SEÇİMİ ve MONTAJI 25- ALEV NASIL SIZMAZ?
6-ATEX de İÇTEN YANMALI MOTOR BELGELENDİRİLMESİ 16-PATLAYICI ORTAMDA ÇALIŞAN TEÇHİZATIN MUAYENE ve TAMİRİ 26-PATLAMAYA KARŞI BASINÇLI KORUMA
7-ATEX de GÖNÜLLÜ BELGELENDİRME 17-PATLAYICI ORTAMDA ÇALIŞAN ÜRÜNLERİN İŞARETLENMESİ  
8-ATEX de KORUYUCU SİSTEMLERİN BELGELENDİRİLMESİ 18-PATLAYICI ORTAMDA ÇALIŞAN TAŞITLAR  
9-ATEX de BİLEŞEN (COMPONENT) LERİN BELGELENDİRİLMESİ 19-ATEX de VALFLERİN BELGELENDİRİLMESİ  
10-ATEX de ENDÜSTRİYEL TİP FİLTRE ve SİLOLAR 20-ATEX de TEKNİK DOSYA NASIL HAZIRLANIR